У суботні дзень 26 красавіка 1986 года раённая газета “Сцяг Радзімы” (яна тады выходзіла па суботах, аўторках і чацвяргах) пісала пра рознае. Паведамлялася пра вынікі камуністычнага суботніка: выйшлі звыш 9300 чалавек, а заробленыя грошы пойдуць на будоўлю аб’ектаў сацыяльнага прызначэння, у прыватнасці, раённая бальніца ўзводзіцца таксама на сродкі камуністычных суботнікаў. Расказвалася, што механізатар калгаса імя Калініна Сяргей Барысавіч Тонкі паставіў рэкорд на пасадцы бульбы: 13—14 гектараў за дзень. Мясцовае райпо запрашала пакупнікоў на наступны дзень на кірмаш… Звычайнае будзённае жыццё, звычайныя клопаты. Ніхто не ведаў і не мог прадбачыць, што такое звыклае жыццё тысяч беларусаў зменіцца пасля 26 красавіка кардынальна.

Першае афіцыйнае паведамленне пра чарнобыльскую трагедыю з’явілася ў раённай газеце 9 мая 1986 года, падпісана яно абласным аддзелам аховы здароўя. У паведамленні гаварылася коратка пра саму аварыю на ЧАЭС, двух загінулых і 204 пацярпелых (“шпіталізаваны ў лепшыя клінікі краіны і забяспечаны самымі сучаснымі метадамі лячэння”), пра эвакуацыю насельніцтва з 30-кіламетровай зоны і пра тое, якімі сіламі вядуцца работы па ліквідацыі наступстваў аварыі.

“У цяперашні час… на тэрыторыі Беларускай і Украінскай ССР узровень радыяцыі не перавышае норм радыяцыйнай бяспекі… бяспечны для здароўя і не з’яўляецца перашкодай для працоўнай дзейнасці. Радыяцыйная абстаноўка знаходзіцца ў межах натуральнай нормы. І ў Глускім раёне няма неабходнасці ўрачэбнага абследавання мясцовых жыхароў. Яны павінны займацца сваімі паўсядзённымі справамі”.

Потым газета раз-пораз зноў вярталася да тэмы Чарнобыля. Напрыклад, у 33-м нумары за 1991 год надрукаваны артыкул галоўнага санітарнага ўрача

У. Некрашэвіча “Насельніцтву аб радыяцыі” — у ім прыводзяцца вынікі радыёлагічнага кантролю харчовай прадукцыі і глебы ў населеных пунктах раёна. Нормы не перавышаны нідзе.

А ў № 46 за той жа год абвяргаліся чуткі, што ў новай школе, якая ўзводзіцца на ўскраіне Глуска, узровень радыяцыі павышаны, бо радыяцыйныя будматэрыялы. Прайшлі праверкі не толькі на новабудоўлі, а і ў дзвюх другіх школах райцэнтра — усюды норма, “чуткі не маюць ніякай падставы”.

Глускі раён, на шчасце, Чарнобыль не закрануў, і наша зямля стала другой радзімай для жыхароў Слаўгарадскага раёна. “Літаральна на вачах вырас жылы пасёлак для перасяленцаў у в. Заеліца”, — пісала газета “Радзіма” ў адным са студзеньскіх нумароў 1991 года. “Пасёлак расце. І побач з жылымі домікамі ўзводзяцца іншыя пабудовы, — паведамляў карэспандэнт раёнкі. — Пачалося будаўніцтва новай кацельні, воданапорнай вежы. На гэты год запланаваны школа, дзіцячы сад, лазня, пральня, гандлёвы цэнтр, асфальтаваная дарога ў межах пасёлка коштам 470 тысяч рублёў. І, вядома ж, 140 кватэр”.

Праз паўгода, 10 ліпеня, раёнка паведамляла, што дзяржаўная камісія падпісала акт аб прыемцы 48 жылых дамоў, восем з іх ужо прынялі навасёлаў. “Увогуле тут неўзабаве справіць наваселле цэлы калгас “Рэвалюцыя”, які пераселіцца сюды са Слаўгарадскага раёна. Першымі навасёламі… сталі механізатары. Яны не толькі пераехалі ў пасёлак, але і правялі шэраг веснавых палявых работ на землях, адведзеных новаму калгасу”, — гаворыцца ў артыкуле.

У 1992-м калгас “Рэвалюцыя” атрымаў назву “Слаўгарадскі” — у памяць пра пакінутую радзіму. Слаўгарадчане прыжыліся на нашай зямлі, многіх мы ведаем як добрых працаўнікоў, іх прозвішчы гучаць на ўрачыстых сходах. Але і памяць пра той страшны чарнобыльскі дзень жыве на нашай зямлі. Штогод красавіцкім днём збіраюцца жыхары раёна на мітынг у Заеліцы.

Заўтра, 26 красавіка 2025 года, ён таксама адбудзецца. Усіх нераўнадушных чакаюць каля помніка адселеным вёскам у 12:30.

А. ВАСІЛЕЎСКАЯ