Вы не паверыце, што прыдумаў камандзір палкавой разведкі Іван Міхайлавіч Емяльянаў, каб пад Смаленскам здабыць языка! Пра гэты і не толькі гэты выпадак з ваеннай біяграфіі капітана запаса Емяльянава на старонках газеты “Сцяг Радзімы” за 9 мая 1968 года расказаў Генадзь Янкоўскі.

“Не навічком у вайсковай справе быў Іван Міхайлавіч, калі ў 1941 годзе яго мабілізавалі ў Армію: за плячыма салдата быў ужо вопыт вайны з белафінамі і школа лейтэнантаў. Цяпер яго прызначылі камандзірам палкавой разведкі”.

Калі ўжо нашы вызвалялі Смаленшчыну, разведчыкі Емельянава атрымалі загад любой цаной прывесці языка. Некалькі дзён хадзілі разведчыкі на заданне, але раз за разам вярталіся з пустымі рукамі.

“— Што рабіць? — думаў кожны з байцоў, і ўсе яны з надзеяй глядзелі на свайго камандзіра”.

І вось што Іван Міхайлавіч прыдумаў. Ён прывез шчыт, на якім быў намаляваны павешаны Гітлер. Пад нізам па-нямецку было напісана: “Здавайцеся, інакш гэта будзе ўсім вам!”  Шчыт стаяў на двух тоўстых жалезных прантах.

“Ноччу шчыт быў пастаўлен перад акопамі фашыстаў. Назаўтра з самай раніцы немцы па ім адкрылі шалёны агонь. Яны стралялі па падстаўках. Страляць у свайго фюрэра, хоць і “павешанага”, не адважваліся. Страляніна цягнулася ўвесь дзень”.  Як сцямнела, разведчыкі арганізавалі каля шчыта засаду і не памыліліся: шасцёра фашыстаў паўзлі за шчытом. Дваіх узялі ў палон і даставілі ў штаб палка, астатніх забілі.

Іван Міхайлавіч Емяльянаў быў паранены, Перамогу сустрэў у Кенігсбергу, за праяўленыя на вайне адвагу і кемлівасць быў узнагароджаны двума ордэнамі Чырвонага Сцяга, ордэнам Чырвонай Зоркі і чатырма медалямі. На той час, калі быў надрукаваны артыкул, Емяльянаў працаваў у першым дзіцячым садку Глуска.

Пра Уладзіміра Кузьміча Месніка са Слаўкавіч аўтар Генадзь Янкоўскі расказвае на старонках газеты не толькі як пра  лепшага брыгадзіра калгаса імя Чапаева, якога ў канцы 50-х Глуская раённая інспекцыя сельскай гаспадаркі прэміравала паляўнічым ружжом. У час вайны Меснік спачатку быў у партызанскім атрадзе

імя Будзённага. Аднойчы, вяртаючыся з паходу, байцы прыцягнулі ў атрад сапсаваную гармату і некалькі скрынак снарадаў. “Сярод партызан былі артылерысты, але рамантаваць гармату яны не браліся, даказвалі камандзіру, што справа безнадзейная”. Так і стаяла б тая гармата, каб Уладзімір Меснік не вызваўся яе адрамантаваць. Ён шукаў на месцах былых баёў недастаючыя дэталі, дапамагалі яму ў пошуках і іншыя партызаны. “Нечаканасцю было для ворага, калі ў разгары бою ў вёсцы Барбарова з боку партызан стала біць гармата… У Халопенічах, Катцы, Харомцах, Альбіне — усюды гармата Месніка граміла ворага”. Ужо ў 1943 годзе Уладзімір Кузьміч быў узнагароджаны медалём “Партызану Вялікай Айчыннай вайны” і ордэнам Чырвонай Зоркі.

Пасля вызвалення Беларусі Меснік — кулямётчык, другі ордэн Чырвонай Зоркі атрымаў за бой пры вызваленні Румыніі.

Калі закончылася вайна, вярнуўся ў родны калгас. “Гаспадарка поўнасцю была разбурана. Не было, як кажуць, ні кала, ні двара”. Уладзімір Кузьміч спачатку працаваў на ферме, затым яго прызначылі брыгадзірам першай брыгады. Працавалі плённа. “У 1960 годзе за высокія ўраджаі кукурузы таварыш Меснік быў узнагароджан бронзавым медалём Выстаўкі дасягненняў народнай гаспадаркі СССР”.

У нумары за 11 мая 1968 года ў Глускай раённай газеце “Сцяг Радзімы” так апісваецца святкаванне Дня Перамогі: “Жыхары райцэнтра па ўстанавіўшайся традыцыі Дзень Перамогі адзначаюць ля помніка ў вёсцы Хваставічы, дзе пахаваны воіны Савецкай Арміі, многія з якіх вызвалялі Глуск… Пачынаецца жалобны мітынг. Яго адкрывае старшыня райвыканкама т. Санковіч. Ветэраны вайны, партызаны, піянеры і камсамольцы нясуць ганаровую варту ля помнікаў загінуўшых воінаў”. Таксама на мітынгу выступілі з прамовамі першы сакратар райкама КПБ т. Сіманаў, капітан райваенкамата т. Насенка, былы камандзір партызанскага атрада т. Балоцін, вучань 3-га класа сярэдняй школы № 1 Саша Бараноўскі. Тут жа паведамляецца, што ў гэты дзень (9 мая) быў адкрыт помнік ахвярам фашызму ў вёсцы Славіна, што на тэрыторыі саўгаса “Завалочыцы”.

У гэтыя майскія дні шчыравалі глушчане на палях.

К 9 мая ў калгасе імя Чапаева пасеялі 150 га льна.

“З захаваннем усіх правіл агратэхнікі правялі сяўбу даўгунцу механізатары Уладзімір Маханька, Павел Прыдыбайла, Мікалай Мукасей, Яўген Яковіч, Мікалай Марус. Участкі, дзе з’явіліся ўсходы, падкормлены мінеральнымі ўгнаеннямі. На кожны гектар па 1,5 цэнтнера аміячнай салетры, на іншых — па цэнтнеру мачавіны. Акрамя гэтага, у першай і трэцяй брыгадах пасевы апрацаваны супраць льняной блыхі дустам гексахларана. Сёлета льнаводы гаспадаркі мяркуюць атрымаць з кожнага гектара па 3,7 цэнтнера валакна і семя”.

А ў калгасе “Праўда” якраз сеялі 8 га морквы. Звеннявая Марыя Галамака заверыла: “Будзем змагацца, каб атрымаць і сёлета не менш 400 цэнтнераў з гектара”. Тут таксама сеялі лён, 23 гектары, і заканчвалі садзіць бульбу — 65 гектараў. Механізатары “Праўды” Мікалай Кісялевіч і Рыгор Кураленя падрыхтавалі глебу і пасеялі 53 га ячменя, 50 га аўса, 112 га засеялі кармавым лубінам.

Аграном калгаса “Дружба” У. Алёхна піша ў раёнцы, што іх калгас плануе пасадзіць 120 га бульбы і восенню атрымаць не менш за 120 цэнтнераў клубняў з гектара. Аграном калгаса “Гвардыя” М. Статкевіч паведамляе чытачам, што хлебаробы гаспадаркі “ў сціслыя тэрміны і якасна правялі сяўбу ранніх яравых на ўсёй 540-гектарнай плошчы. Старанна папрацавалі на сяўбе механізатары Іван Жук, Адам Фіц, Іван Млынарчык і іншыя. На падрыхтоўцы глебы вызначыўся Уладзімір Алісевіч”.

У рубрыцы “Аб людзях харошых” расказваецца пра ўдарніка камуністычнай працы, лепшага вадзіцеля аддзялення “Сельгастэхнікі” Мікалая Каблаша.

“Гэта наш лепшы шафёр, — гаворыць загадчык гаража Сяргей Рыгоравіч Шумін. — Мікалаю 37 гадоў. З іх 10 ён працуе ў “Сельгастэхніцы”. Яго самазвал ЗІЛ-585 без капітальнага рамонту прайшоў ужо 269 820 км. І гэта ў той час, калі норма прабегу на гэту аўтамашыну складае 100 тысяч км”. У першым квартале норму выпрацоўкі Мікалай Каблаш перавыканаў на 178 %. На другі квартал яго норма — 14 тысяч тонакіламетраў.

У газеце за 16 мая 1968 года паведамляецца: “За дасягнутыя вынікі па вытворчасці малака і мяса ў першым квартале раёну прысуджаны пераходныя Чырвоныя сцягі абкома КПБ і аблвыканкома. Гэта высокая адзнака працы жывёлаводаў Глушчыны”.

Ірына ГРАМЫКА

Фота з падшыўкі газеты “Сцяг Радзімы” за 1968 год